బృహత్పారాశరహోరాశాస్త్రమ్
1. సృష్టిక్రమకథనాధ్యాయః
బృహత్పారాశరహోరాశాస్త్రమును శ్లోక రూపంలో పారాయణం చేయడంవల్ల జ్యోతిషశాస్త్రం పై పట్టువస్తుంది.
ముందుగా ఒకటవ అధ్యాయమై సృష్టిక్రమకథనాధ్యాయమును పరిశీలిద్దాం.
డా|| శంకరమంచి రామకృష్ణ శాస్త్రి పిహెచ్. డి. (జ్యోతిషశాస్త్రం)
శ్రీమహాగణాధిపతయేనమః శ్రీగురుభ్యోనమః హరిః ఓం
1. సృష్టిక్రమకథనాధ్యాయః
గజాననం భూతగణాదిసేవితం కపిత్థజమ్బూఫలసారభక్షణమ్
।
ఉమాసుతం శోకవినాశకారణం నమామి
విఘ్నేశ్వరపాదపంకజమ్ ॥
అథైకదా మునిశ్రేష్ఠం
త్రికాలజ్ఞం పరాశరమ్ ।
పప్రచ్ఛోపేత్య మైత్రేయః
ప్రణిపత్య కృతాఞ్జలిః ॥ 1॥
భగవన్ పరమం పుణ్యం గుహ్యం
వేదాఙ్గముత్తమమ్ ।
త్రిస్కన్ధం జ్యౌతిషం హోరా
గణితం సంహితేతి చ ॥ 2॥
ఏతేష్వపి త్రిషు శ్రేష్ఠా
హోరేతి శ్రూయతే మునే ।
త్వత్తస్తాం శ్రోతుమిచ్ఛామి
కృపయా వద మే ప్రభో ॥ 3॥
కథం సృష్టిరియం జాతా జగతశ్చ లయః
కథమ్ ।
ఖస్థానాం భూస్థతానాం చ సమ్బన్ధం
వద విస్తరాత్ ॥ 4॥
సాధు పృష్టం త్వయా విప్ర
లోకానుగ్రహకారిణా ।
అథాహం పరమం బ్రహ్మ తచ్ఛక్తిం
భారతీం పునః ॥ 5॥
సూర్యం నత్వా గ్రహపతిం
జగదుత్పత్తికారణమ్ ।
వక్ష్యామి వేదనయనం యథా
బ్రహ్మముఖాచ్ఛ్రుతమ్ ॥ 6॥
శాన్తాయ గురుభక్తాయ సర్వదా
సత్యవాదినే ।
ఆస్తికాయ ప్రదతవ్యం తతః శ్రేయో
హ్యవాప్స్యతి ॥ 7॥
న దేయం పరశిష్యాయ నాస్తికాయ
శఠాయ వా ।
దత్తే ప్రతిదినం దుఃఖం జాయతే
నాత్ర సంశయః ॥ 8॥
ఏకోఽవ్యక్తాత్మకో విష్ణురనాదిః
ప్రభురీశ్వరః ।
శుద్ధసత్వో జగత్స్వామీ
నిర్గుణస్త్రిగుణాన్వితః ॥ 9॥
సంసారకారకః
శ్రీమాన్నిమిత్తాత్మా ప్రతాపవాన్ ।
ఏకాంశేన జగత్సర్వ సృజత్యవతి
లీలయా ॥ 10॥
త్రిపాదం తస్య దేవత్య హ్యమృతం
తత్త్వదర్శినః ।
విదన్తి తత్ప్రమాణం చ సప్రధానం
తథైకపాత్ ॥ 11॥
వ్యక్తావ్యక్తాత్మకో విష్ణుర్వాసుదేవస్తు
గీయతే ।
యదవ్యక్తాత్మకో విష్ణుః
శక్తిద్వయసమన్వితః ॥ 12॥
వ్యక్తాత్మకస్త్రిభిర్యుక్తః
కథ్యతేఽనన్తశక్తిమాన్ ।
సత్త్వప్రధానా
శ్రీశక్తిర్భూశక్తిశ్చ రజోగుణా ॥ 13॥
శక్తిస్తృతీయా యా ప్రోక్తా
నీలాఖ్యా ధ్వాన్తరూపిణీ ।
వాసుదేవశ్చతుర్థోఽభూచ్ఛ్రీశక్త్యా
ప్రేరితో యదా ॥ 14॥
సంకర్షణశ్చ ప్రద్యుమ్నోఽనిరుద్ధ
ఇతి మూర్తిధృక్ ।
తమఃశక్త్యాఽన్వితో విష్ణుర్దేవః
సంకర్షణాభిధః ॥ 15॥
ప్రద్యుమ్నో రజసా
శక్త్యాఽనిరుద్ధః సత్త్వయా యుతః ।
మహాన్ సంకర్షణాజ్జాతః
ప్రద్యుమ్నాద్యదహంకృతిః ॥ 16॥
అనిరుద్ధాత్ స్వయం జాతో
బ్రహ్మాహంకారమూర్తిధృక్ ।
సర్వేషు సర్వశక్తిశ్చ
స్వశక్త్యాఽధికయా యుతః ॥ 17॥
అహంకారస్త్రిధా భూత్వా
సర్వమేతద్విస్తరాత్ ।
సాత్త్వికో రాజసశ్చైవ
తామసశ్చేదహంకృతిః ॥ 18॥
దేవా
వైకారికాజ్జాతాస్తైజసాదిన్ద్రియాణి చ ।
తామసచ్చైవ భూతాని ఖాదీని స్వస్వశక్తిభిః
॥ 19॥
ఒకటవ అధ్యాయమై సృష్టిక్రమకథనాధ్యాయము పూర్తి అయినది